Tematy maturalne na egzamin wewnętrzny z języka polskiego w roku szkolnym 2013/14
Literatura
- Ludowość i ludomania. Omów różne sposoby nawiązywania do folkloru i życia ludu w twórczości literackiej.
- Realizm magiczny w prozie Olgi Tokarczuk. Dokonaj analizy wybranych powieści autorki.
- Nowy, a ciągle ten sam, czyli o felietonie jako gatunku literackim. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Sarmaci o sobie, inni o Sarmatach. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.
- Odwołując się do wybranych utworów literackich, omów sposoby przekazywania prawdy historyczne j w różnych epokach.
- Oblicza zła w literaturze XIX i XX wieku. Porównaj je, odwołując się do wybranych utworów literackich.
- Literatura faktu jako diagnoza rzeczywistości. Przedstaw na wybranych przykładach literatury współczesnej.
- Powstanie narodowe i konspiracja jako temat literatury polskiej. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Relacje między Bogiem a człowiekiem. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach literackich.
- Tytuł i jego funkcja w utworze literackim. Omów zagadnienie w oparciu o tytuły utworów dwóch wybranych epok.
- Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw temat na podstawie wybranych tekstów literackich i filozoficznych.
- Odkupienie win jako droga powrotu do człowieczeństwa. Omów na wybranych przykładach literackich.
- Omów motyw podróży w prozie O. Tokarczuk.
- Literackie portrety kochanków. Wykaż związki biografii z fikcją literacką.
- Na podstawie wybranych tekstów z literatury z XIX wieku, zaprezentuj obyczajowość polskiej szlachty tego czasu.
- Odwołując się do biografii wybranych twórców i do ich dzieł, porównaj rolę artysty w romantyzmie i pozytywizmie.
- Od naśladowania rzeczywistości do deformacji. Zaprezentuj konwencje literackie, które odpowiadają Ci najbardziej. Uzasadnij swoją wypowiedź w odwołaniu do wybranych utworów literackich.
- Codzienność jako temat literatury. Omów, sięgając do różnych dzieł XX wieku.
- Etos inteligencki w literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach literackich.
- Przedstaw ewolucję sonetu jako gatunku literackiego, odwołując się do przykładów z różnych epok (renesans, barok, romantyzm, Młoda Polska).
- Na przykładach pochodzących z literatury XIX wieku zaprezentuj literackie przedstawienia salonu.
- Groteska jako środek wyrazu artystycznego w dramacie XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych utworów.
- Odwołując się do wybranych przykładów, omów funkcjonowanie motywu snu w literaturze XX wieku.
- Dokumentaryzm i kreacjonizm literatury XX wieku. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów.
- Scharakteryzuj niepokoje człowieka schyłku XX wieku na podstawie wybranych tekstów poetyckich.
- Emigrant jako bohater literatury. Przedstaw zagadnienie, analizując utwory z różnych epok.
- Artysta jako bohater literacki. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory.
- Gułag jako temat literacki. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej.
- Wizerunki władców. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
- Dojrzewanie bohaterów do idei. Rozwiń problem, wykorzystując znane Ci kreacje literackie.
- Motyw wyboru i odpowiedzialności w literaturze. Przedstaw problem na podstawie znanych Ci bohaterów literackich.
- Rola i znaczenie marzeń w życiu człowieka. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich.
- Bunt i ofiara – przejaw szaleństwa czy wrażliwości? Przedstaw temat na podstawie wybranych kreacji bohaterów romantycznych i ich spadkobierców.
- Powinność sztuki wobec cierpienia. Rozwiń problem, odwołując się do wybranych utworów literackich.
- Poezja jako narzędzie walki z systemem totalitarnym. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych utworów powstałych po drugiej wojnie światowej.
- Słynne spory literackie. Na podstawie wybranych przykładów wykaż, że miały one istotny wpływ na programy artystyczne poszczególnych epok.
- Literatura jako diagnoza stanu społeczeństwa. Odwołując się do utworów z różnych epok literackich, wykaż, że są one wiernym obrazem rzeczywistości, w której powstały.
- Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Omów na podstawie wybranych przykładów z różnych epok literackich.
- Nauczyciel i uczeń w literaturze. Przedstaw motyw na podstawie wybranych dzieł literackich.
- Odwołując się do wybranych przykładów przedstaw nawiązanie do twórczości Jana Kochanowskiego w literaturze polskiej.
- Rewizja mitów narodowych w literaturze. Zaprezentuj temat w oparciu o znane Ci teksty.
- Kłamcy i obłudnicy w literaturze. Dokonaj charakterystyki wybranych postaci.
- Współczesna proza feministyczna. Przedstaw problematykę wybranych tekstów.
- Zbigniew Herbert – „poeta kultury”. Odwołaj się do stwierdzenia, analizując przykładowe teksty twórcy.
- Ewolucja eseju. Zaprezentuj temat na przykładach polskich i europejskich.
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki
- Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego najciekawsze- Twoim zdaniem, wykorzystania. Scharakteryzuj kryteria oceny, którymi się posłużyłeś przy wyborze
- Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje tekstów literackich. Omów wybrane dzieła
- Muzyka jako źródło inspiracji literackiej. Przedstaw funkcję, jaką pełnią motywy muzyczne w wybranych przez Ciebie utworach literackich.
- Literackie i malarskie kreacje przyrody w XIX wieku i ich funkcje. Dokonaj analizy porównawczej.
- Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (malarskie, rzeźbiarskie, filmowe).
- Między teorią a praktyką literacką. Omów realizację teorii Czystej Formy Witkacego w jego dziełach literackich i malarskich.
- Obecność wątków i motywów mitologicznych w literaturze i malarstwie różnych epok. Na podstawie wybranych przykładów omów różne sposoby czerpania inspiracji z mitologii.
- Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie motywu grozy w literaturze i sztuce.
- Rodowód i korelacja sztuki we współczesnym kabarecie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Wielkie bitwy historii w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
- Zaprezentuj motyw labiryntu w literaturze i sztuce.
- Przedstawienie dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich.
- Zaprezentuj motyw tańca i określ jego funkcje w literaturze i dziełach plastycznych.
- Różne obrazy Sądu Ostatecznego w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych.
- Literacka awangarda początku XX wieku i jej związki z malarstwem, teatrem, filmem. Omów na podstawie wybranych przykładów.
- „Teatr mój widzę ogromny”. Na podstawie wybranych przykładów omów wpływ Wyspiańskiego na wielką reformę teatru europejskiego z przełomu XIX i XX wieku.
- Mechanizmy działania systemów totalitarnych. Omów na przykładzie wybranych przykładów literackich i filmowych.
- Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw wybrane przykłady.
- Brzydota kategorią estetyczną? Podejmując próby odpowiedzi, sięgnij po wybrane dzieła literackie i plastyczne.
- Przedstaw artystyczne ujęcie motywu macierzyństwa. Odwołaj się do dzieł literackich i plastycznych.
- Spotkanie artystów ze średniowieczną katedrą. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów literackich i malarskich.
- Inspiracje kulturą śródziemnomorską w literaturze i sztuce. Omów temat na wybranych przykładach.
- Rozrachunek z historią najnowszą w dziełach polskiej szkoły filmowej inspirowanych literaturą. Omów problem na podstawie ekranizacji wybranych utworów prozatorskich.
- Literackie i fotograficzne świadectwa czasu wojny. Zaprezentuj i porównaj wartości poznawcze interpretowanych przykładów literatury faktu i zdjęć reportażowych.
- Na wybranych przykładach dzieł literackich, malarskich i filmowych omów ekspresjonizm w sztuce początku XX wieku.
- Wizerunek starego człowieka w literaturze i dziełach kultury. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Symboliczne znaczenie barw w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury jednej epoki (np. romantyzmu lub Młodej Polski).
Język
- Zróżnicowanie terytorialne współczesnej polszczyzny. Omów na podstawie wybranych przykładów.
- Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń, jak ma się tytuł czasopisma do jego zawartości.
- Przedstaw i omów funkcje mitologicznej i biblijnej frazeologii we współczesnym języku polskim.
- Język w służbie ideologii. Przedstaw temat na podstawie wybranych utworów literackich.
- Znaczące imiona i nazwiska bohaterów literackich. Przedstaw temat, odwołując się do utworów różnych epok.
- Językowe środki perswazji w reklamie. Zaprezentuj wybrane przykłady z radia, telewizji lub prasy.
- Różne sposoby indywidualizacji języka poetyckiego. Scharakteryzuj je na wybranych przykładach utworów poetów należących do określonej grupy poetyckiej.
- Analizując wybrane przykłady wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem manipulacji.
- Rola języka w zakłamywaniu rzeczywistości. Na postawie wybranych materiałów prasowych i przykładów literackich omów zagadnienie nowomowy.
- Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów na podstawie wybranych przykładów.
- Na podstawie wybranych przykładów przedstaw funkcje stylizacji gwarowej w literaturze.
- Omów funkcję stylizacji biblijnej w wybranych tekstach literatury pięknej.
- Omów funkcję archaizacji w wybranych utworach literackich.
- Neologizmy, ich typy i funkcja stylistyczna. Omów na podstawie wybranych teksów literackich.
- Najczęściej spotykane błędy językowe. Wyjaśnij, na czym polegają i przedstaw ich klasyfikację.
- Na podstawie wybranych fragmentów dzieł literackich romantyzmu określ charakterystyczne cechy języka i stylu epoki.
- Dawne procesy fonetyczne i ich ślady we współczesnym języku polskim. Zanalizuj na wybranych przykładach.
- Przywołując wybrane przykłady, omów zjawisko mody językowej.
- Retoryka jako sztuka przekonującego mówienia. Na postawie wybranych przykładów dokonaj analizy i omówienia najciekawszych figur retorycznych.
- Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływ języków obcych na język polski w przeszłości i współczesności.
- Różne sposoby realizowania gry słów. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych fraszek i aforyzmów.
- Na podstawie wybranych przykładów omów stylistykę listów z różnych epok.
- Cele i sposoby wykorzystywania języka w Internecie. Omów i oceń zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.
- Na podstawie analizy języka narracji (np. Marka Hłaski, Sławomira Mrożka, Mirona Białoszewskiego) określ funkcję języka potocznego w literaturze współczesnej.
mgr Lilianna Zaręba
mgr Iwona Ochodek-Szpak
mgr Alina Bieniek
mgr Monika Majcherczyk
mgr Marta Oczkowska
mgr Jarosław Wyrwiak
